Mısır’da yetişen meşhûr göz hekimi. İsmi, Sadaka bin İbrâhim el-Mısrî el-Hanefî eş-Şâzilî’dir. Hayâtı hakkında kaynaklarda fazla bir bilgi yoktur. Tunus’ta, Cebel Zafran yakınındaki Şâziliyye kasabasında doğduğu için Şâzilî nisbesiyle meşhûrdur. İlim öğrenmek için Mısır’a gitti. Din ve fen ilimlerini en iyi şekilde öğrenerek, tıp alanında söz sâhibi oldu. Şâzilî’nin göz hastalıkları ve tedâvisi oftalmoloji hakkında Kitab-ul-Umdet il-Kuhliyye fil-Emrâd-il-Basariyye adlı meşhur bir eseri vardır.
Eser beş ana bölüme ayrılmıştır: Birinci bölümde, gözün anatomisi ve fonksiyonu; ikinci bölümde, oftalmolojik genel bilgiler; üçüncü bölümde, önemli göz hastalıkları ve tedâvileri; dördüncü bölümde, önemsiz olan göz hastalıkları; beşinci bölümde ise tıbbî maddeler anlatılmıştır.
Şâzilî, 9. asra kadar devâm eden Arap oftalmoloji an’anesini devâm ettirmişse de, eserinde kendisine has orijinal gözlemlere ve pekçok yeniliklere yer vermiştir. Eserin birinci kısım dördüncü faslında gözün embriyolojik yapısını ele almış, sonra görmeyle ilgili üç teoriyi bildirmiştir. Ona göre görme, hem aydınlatılmış olan görülecek cisimde, hem de gözün kendisinde ortaya çıkmaktadır.
İbn-i Kâdî Ba’lbek isimli bir zâttan naklederek yirmi yedi türlü algılama ve sekiz görme durumu bildirmektedir. Birinci kısmın altıncı faslında gözün karşılaştırmalı anatomisini ve fizyolojisini vermektedir.
Bu arada çeşitli hayvanlardaki gözlerin durumunu, büyüklüğünü, renklerini ve fizyolojisini izah eder. İnsan gözünün ve insan beyninin dikkati çeken noktalarını belirtir. Pekçok göz rahatsızlığının beyinden kaynaklandığını bildirir.